Czy zmieni się limit dla prowadzenia ksiąg rachunkowych?

Nowelizacja z 6 grudnia 2024 r. do ustawy o rachunkowości 1 , wprowadziła od 1 stycznia 2025 r. limit dotyczący przychodów w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Wskazany limit od nowego roku stanowi równowartość 2,5 mln euro. Limit ten jest stosowany do roku obrotowego, który rozpoczyna się po 31 grudnia 2024 r. Jeszcze w 2024 r. limit ten wynosił 2 mln euro. Podniesienie limitu oznacza, iż większa liczba przedsiębiorców będzie mogło prowadzić podatkowe księgi przychodów i rozchodów.

Na podstawie art. 24a ust. 1 ustawy o PIT 2 :
– osoby fizyczne,
– spółki cywilne osób fizycznych,
– spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku,
– spółki jawne osób fizycznych,
– spółki partnerskie,
– przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170 ze zm.), wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe.

Na marginesie należy podkreślić, że zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej rachunkowości) są określone w  ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości . Natomiast zasady prowadzenia pkpir określa  rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2019 r. poz. 2544) .

W związku ze zwiększeniem o 25 proc. progów, które dotyczą obowiązku badania sprawozdań finansowych, wystąpiły konkretne, wskazane poniżej zmiany. Od 1 stycznia 2025 r. wynoszą one:
– 3 125 000 euro – w odniesieniu do sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego oraz,
– 6 250 000 euro – w odniesieniu do przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
– próg zatrudnienia nie zmienił się.

Dodatkowo w granicach ujednolicenia pojęcia przychodów netto ze sprzedaży stosowanego w ustawie, nowelizacją usunięto z tej pozycji kategorię dotyczącą przychodów z operacji finansowych.

Celem zmian jest także przejrzyste zdefiniowanie jednostki mikro i małej, a także czytelne wskazanie warunków uzyskiwania czy utraty statusu m.in. jednostek wskazanych w słowniczku do ustawy o rachunkowości.

W konsekwencji nowelizacji, progi finansowe od 1 stycznia 2025 r. dla jednostek mikro będą wynosić:
– 2 000 000 zł – gdy sumy aktywów bilansu w granicach końca roku obrotowego oraz
– 4 000 000 zł – gdy przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów w odniesieniu do roku obrotowego;
– próg zatrudnienia pozostaje bez zmian (10 osób w odniesieniu do średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty).

W celu dokonania ustaleń, czy rozważana jednostka uzyskała status jednostki mikro, kryteria progowe będą brane do rozważań w dwóch kolejnych latach obrotowych, tj. w roku obrotowym, za który dana jednostka sporządza swoje sprawozdanie finansowe, a także w roku poprzedzającym ten konkretny rok obrotowy. W przypadku jednostki, która zaczyna działalność gospodarczą albo rozpoczyna prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób, który został wskazany przez ustawę, uwzględniany będzie rok obrotowy, w granicach którego rozpoczęła ona działalność gospodarczą albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób wskazany ustawą czyli tzw. „wejście”. Natomiast warunkiem koniecznym, by dana jednostka, która już posiada status mikro straciła go, jest zaprzestanie spełniania przez daną jednostkę kryteriów progowych w odniesieniu do jednostki mikro w dwóch następujących po sobie latach obrotowych, czyli przekroczenie w danym roku obrotowym, a także w roku obrotowym poprzedzającym dany rok odpowiednio 2/3 wielkości progowych. Utrata statusu w odniesieniu do jednostki mikro będzie miała miejsce ze skutkiem dla bieżącego roku obrotowego czyli tzw. „zejście”.

Kolejne progi dotyczą jednostek małych i będą wynosić:
– 33 000 000 zł – gdy sumy aktywów bilansu znajdująca się na koniec roku obrotowego
oraz
– 66 000 000 zł – w odniesieniu do przychodów netto ze sprzedaży towarów oraz produktów za rok obrotowy;
– próg zatrudnienia pozostaje niezmieniony czyli 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia co ma miejsce w przeliczeniu na pełne etaty.

Kolejne progi, które definiują jednostkę średnią przedstawiają się na następującym poziomie:
– 110 000 000 zł – gdy suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
– 220 000 000 zł – w przypadku przychodów netto pochodzących ze sprzedaży towarów i ze sprzedaży produktów za rok obrotowy oraz
– 250 osób – gdy występuje średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty.

Zgodnie ze zmianami nowe przepisy rozszerzają zakres podmiotów, które będą w obowiązku sprawozdawania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Wskazany obowiązek, po rozszerzeniu, dotyczy dużych firm, przedsiębiorstw, które są jednostką dominującą dużej grupy kapitałowej, a także małych i średnie firm które są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym (z wyjątkiem notowanych mikroprzedsiębiorstw) jak również spełniających określone warunki oraz kryteria wielkości, a także jednostek zależnych i też oddziałó z siedzibą w państwie będącym państwem członkowskim UE, których to jednostka dominująca w odniesieniu do najwyższego szczebla czy jednostka samodzielna podlega przepisom prawa państwa trzeciego.

Wprowadzona nowelizacja nakłada również obowiązek w zakresie sporządzania sprawozdawczości dotyczących zrównoważonego rozwoju zgodnie z treścią jednolitymi w UE standardami. Wskazany zakres sprawozdań jest poszerzony i tym samym obejmują informacje w obszarze kwestii zrównoważonego rozwoju obejmujących obszary środowiskowe, społeczne (także praw człowieka) jak też ładu korporacyjnego. Wskazane sprawozdania będą weryfikowane przez biegłych rewidentów, a także będą musiały być digitalizowane, przy czym format sprawozdania w wersji elektronicznej musi być czytelny dla człowieka. Reasumując zgodnie z nowelizacją z 6 grudnia 2024 r. ustawy o rachunkowości, od 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy dotyczące podniesienie o 25 proc. wysokości przychodów w zakresie sprzedaży. Przekroczenie wskazanej kwoty skutkuje obowiązkiem prowadzenia ksiąg rachunkowych, a także stosowania ustawy o rachunkowości. Istotne jest, że osoby fizyczne, wspólnicy spółek cywilnych, jak też spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie są zobowiązane prowadzić księgi rachunkowe, w przypadku gdy osiągną przychody równe czy w przypadku gdy przychody przekraczają 2,5 mln euro. 

Wprowadzone zmiany mają zastosowanie po raz pierwszy w odniesieniu do roku obrotowego, który rozpoczyna się po 31 grudnia 2024 r. Nowelizacja rozszerza także obowiązek sporządzania sprawozdawczości
zrównoważonego rozwoju.