Kasowy PIT-czy tylko dla najmniejszych firm? Część 1

Na szczególną uwagę zasługuje informacja, że od 1 stycznia 2025 r. część przedsiębiorców będzie mogła rozliczać PIT metodą kasową. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy zapłacą podatek wówczas, gdy sami otrzymają zapłatę od swojego kontrahenta. Jest to istotna zmiana, która wprowadza większą elastyczność w zarządzaniu finansami małych firm. Podkreślić należy, że prawnicy popierają wdrożenie przedstawionego rozwiązania. Zauważają jednak, że rozważane rozwiązanie posiada także wiele ograniczeń – w tym limit przychodów 1 000 000,00 zł, a także konieczność monitorowania płatności. Te ograniczenia mogą wpłynąć na ograniczone zainteresowanie wśród przedsiębiorców. Kasowy PIT będą mogli wykorzystywać przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatek dochodowy w następujący sposób:
1. według skali podatkowej 1 ,
2. w ramach preferencji IP BOX 2 ,
3. podatek liniowy 3 ,
4. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 4 .
Celem wprowadzenia kasowego PIT jest zminimalizowanie zatorów płatniczych występujących w małych firmach. Jest to rozwiązanie o charakterze dobrowolnym. Przedmiotowe rozwiązanie Podatnik będzie mógł wybrać, składając odpowiednie oświadczenie do Naczelnika Urzędu Skarbowego. Omawiana zmiana wprowadzona została ustawą z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2024, poz. 1593). Możliwość rozpoznawania przychodów i kosztów w czasie według dnia uregulowania należności i zobowiązania znajduje podstawę w art. 14c 5 oraz w art. 22 ust. 4a
i 4b u.z.p.d.o.f. Podatnicy, którzy zdecydowali się na PIT kasowy, podlegają obowiązkowi prowadzenia ewidencji faktur na podstawie art. 24a ust. 1da i 1db u.z.p.d.o.f. W związku z PIT kasowym w ramach ulgi na złe długi do treści art. 26i dodano ust. 20 i 21, a w granicach zaliczek na podatek w art. 44 dodano ust. 25 i 26. 

Dla przedsiębiorców istotne jest, że kasowy PIT mogą wybrać ci przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność samodzielnie, w przypadku gdy ich przychody z tej działalności w odniesieniu do poprzedniego roku podatkowego nie przekroczyły kwoty 1 000 000,00 zł. To rozwiązanie dotyczyć będzie również przedsiębiorców, którzy rozpoczynają dopiero prowadzenie działalności gospodarczej.

1 Art. 27 ustawy o PIT.
2 Art. 30ca ustawy o PIT.
3 Art. 30c ustawy o PIT.
4 Rozdział 2 ustawy o ryczałcie.
5 Art. 14c dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 września 2024 r. (Dz.U. z 2024 poz. 1593) zmieniającej
nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2025 r.

Na podstawie nowych przepisów przedsiębiorcy będą płacić podatek dochodowy od osób fizycznych po faktycznym otrzymaniu zapłaty dotyczącej wydanego towaru albo wykonanej usługi. Następnie przedsiębiorcy będą odpowiednio potrącać koszty uzyskania przychodów co ma miejsce po dokonaniu zapłaty za otrzymany towar lub wykonaną usługę. Na uwagę zasługuje fakt, że po upływie dwóch lat, licząc ten termin od dnia, w którym wystawiona została faktura, przedsiębiorca musi rozpoznać przychód dotyczący działalności gospodarczej. Tyczy to się także sytuacji gdy nie otrzyma od kontrahenta zapłaty. Ma to także miejsce w przypadku likwidacji działalności gospodarczej. Podkreślić należy, że za datę powstania przychodu, uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy jednak niż dzień:
1) upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo
2) likwidacji działalności gospodarczej.

Na potrzeby metody kasowej rozliczania przychodów przez uregulowanie należności rozumie się również:
1) częściowe uregulowanie należności;
2) wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Reasumując Podatnik, w tym także Podatnik, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie stosuje metodę kasową rozliczania przychodów, w przypadku gdy łącznie są spełnione następujące warunki:
1. przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
2. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
3. złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.