Kasowy PIT-czy tylko dla najmniejszych firm? Część 2

Dla przedsiębiorców istotna jest informacja, że utrata prawa do kasowego PIT w związku z przekroczeniem limitu, nastąpi od początku następnego roku podatkowego. Oznacza to, że w przypadku gdy przedsiębiorca, który rozlicza się kasowo osiągnie w granicach roku 2025 r., ponad 1 mln zł przychodów, to w 2026 r. będzie zobowiązany przejść na rozliczenie memoriałowe. Memoriałowa zasada dotycząca ustalania przychodów z działalności gospodarczej jest najbardziej uciążliwa dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą w niewielkich rozmiarach. Powoduje to trudności w zarządzaniu płynnością finansową i ogranicza konkurencyjność wobec większych firm. Należy zwrócić uwagę, że PIT kasowy będzie można stosować wyłącznie do transakcji występujących między przedsiębiorcami (tzw. B2B). Co oznacza, że stroną transakcji musi być inny przedsiębiorca, rozumiany zgodnie z przepisami ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców 1 .

Przedsiębiorca, który zdecydował się rozliczać kasowo może zatrudniać pracowników, ale nie może prowadzić działalności w formie spółki. W związku z tym samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w granicach swojej działalności Podatnik nie może zatrudniać pracowników. Jednakże samodzielne prowadzenie działalności gospodarcze polega na tym, że prawa w zakresie kasowego PIT nie będą posiadały osoby prowadzące działalność gospodarczą przykładowo w formie spółki jawnej czy spółki cywilnej. Prowadzenie działalności w formie spółki jest związane z większym profesjonalizmem, w odniesieniu do drobnej, jednoosobowej działalności. Przedsiębiorca w sposób kasowy rozpozna przychód, a także koszty uzyskania przychodów, w sytuacji gdy stroną transakcji będzie inny przedsiębiorca. W związku z tym, takie postępowanie umożliwia zmniejszenie potencjalnego ryzyka w zakresie uchylania się od opodatkowania przez nieujawnianie faktu otrzymania zapłaty pochodzącej od osoby niebędącej przedsiębiorcą. 

Podkreślić należy, że omawiany kasowy PIT znajduje zastosowanie wyłącznie do transakcji, które są udokumentowane fakturami. A wybraną przez przedsiębiorcę metodę trzeba będzie stosować przez okres całego roku. Stosowanie przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą kasowego PIT pozostanie bez skutków w odniesieniu do rozliczenia jego kontrahentów. Nabywca towaru, który nie zdecydował się na wykorzystywanie kasowego PIT, rozliczy koszt uzyskania przychodu memoriałowo. W związku z tym podkreślić należy, że niezbędne będzie dostosowanie systemów księgowych do nowego sposobu rozliczenia. Przypomnieć należy, że dotychczas przepisy przewidywały rozwiązania, które miały wspomóc przedsiębiorców, którzy nie otrzymali zapłaty od kontrahenta. Jednym z takich rozwiązań była ulga na złe długi uregulowana w art. 26i u.z.p.d.o.f 2 (i odpowiednio art. 18f ustawy o CIT 3 ).

Podatnicy są w obowiązku prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody, które są rozliczane metodą kasową. Wskazana ewidencja musi zawierać:
– datę wystawienia tej faktury, 
– numer faktury,
– kwotę należności, która wynika z faktury,
– datę uregulowania należności.

Na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy ryczałtowej 4 przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mogą rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych Ma to zastosowanie w przypadku gdy w poprzednim roku:
– uzyskali przychody prowadzenia działalności, prowadzonej tylko i wyłącznie samodzielnie, w wysokości, która nie przekracza 2 mln euro, lub – uzyskali przychody tylko i wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, w przypadku gdy suma przychodów wspólników tej spółki z prowadzonej działalności nie przekroczyła kwoty 2 mln euro.

Reasumując pomimo wielu zalet nowego rozwiązania w związku z tym, że przychody jak i koszty będą rozliczane kasowo drobni wytwórcy prawdopodobnie tego rozwiązania nie wybiorą ze względu na problem rozliczania kosztów (zamiast trzech rodzajów PIT – występują cztery sposoby opodatkowania PIT działalności gospodarczej: PIT według skali, PIT liniowy, PIT ryczałtowy i PIT kasowy). A co więcej nie wybiorą tego rozwiązania również przedsiębiorcy, którzy obsługują zarówno przedsiębiorców, jak również osoby fizyczne-także z uwagi na trudność związane z wyodrębnieniem kosztów dotyczących transakcji B2B. Nowe rozwiązanie może doprowadzić do dalszego komplikowania systemu podatkowego. Dla przedsiębiorcy oznaczać to będzie większe nakłady zarówno czasu samego przedsiębiorcy (czy nakłady finansowe na księgowego) w zakresie prowadzenia ewidencji działalności. W szczególności konieczność monitorowania zarówno płatności występujących po stronie przychodów jak i kosztów, a także sprawdzania statusu kontrahentów pod względem B2B i pilnowania niskiego limitu obrotów. Istotne jest, że oprócz początkujących przedsiębiorców nowe wsparcie obejmie nową kategorię „nanoprzedsiębiorców”, ponieważ dotychczas prawo przedsiębiorców obejmowało najmniejszą kategorię przedsiębiorcy rozumianą jako mikroprzedsiębiorcę z obrotami do 2 mln euro.